Fjordhesten er ein av dei eldste og reinaste rasane i verda. Han er ein av tre særnorske hesterasar, og vert rekna som Noreg sin nasjonalhest. 

Fjordhesten er avla fram på Vestlandet og bar namnet vestlandshest i mange år. Landskapet på Vestlandet er prega av lange fjordar og bratte fjell, og historisk var folk avhengige av å ha ein hest som stødig kunne ta seg fram i det ulendte terrenget. I tillegg til å ha vore viktig innan transport var fjordhesten ein ideell gardshest på dei små og tungdrivne gardsbruka då han er liten, sterk, uthaldande og lettfôra. I dag er fjordhesten ein allsidig familie- og hobbyhest. Han er også populær innan terapiriding og turisme grunna hans rolege gemytt. 

Raseskildring

Fjordhesten sin utsjånad skil seg frå dei fleste andre hesterasar med sin blakke farge, ståman og særpreg. Hovudet er eit viktig særpreg hjå rasen. Den har eit relativt lite hovud med brei panne og konkav naserygg. Augene skal vera store, mørke og klare, og gje eit roleg uttrykk. Fjordhesten er godt muskelsett over hals, manke og kryss. Beina skal vera velstilte og sterke. Fjordhesten bør ha ei mankehøgd mellom 135 cm og 150 cm i stangmål.

Fjordhesten har mange av dei kjenneteikna som vi elles berre finn hjå przewalskihesten, den siste villhesten. Den karakteristiske blakke fargen i ulike nyansar er typisk for fjordhesten, med mørk stripe gjennom man, langs ryggen og ut i halen (midtstol, ål og halefjær). Mørke tverrstriper på beina (beinstriper) og mørk tverrstripe over manken (grep) er andre viktige kjenneteikn hjå fjordhesten. Fjordhesten finns i følgande farger: brunblakk, ulsblakk, rødblakk, gulblakk og gråblakk. Hopper kan godkjennast med stjerne, men elles er andre avteikn ikkje godkjent hjå rasen.

Populasjon:

Fjordhesten har ein tilgjengeleg avlspopulasjon (potensielt avlsmateriale), definert som registrerte hopper og ukastrerte hingstar født i 2000 til 2019, på om lag 2 800 fjordhester.

Antall fødde føll i 2019: 170

Historie

Før 1860 var det dårleg vegstruktur på Vestlandet og fjordingen, eller vestlandshesten som også blei kalla, sto for ein viktig transportform over fjell og langs fjordar. I det bratte og ulendte terrenget passa denne lette og stødige hesten godt. Skifteprotokollar frå 1750 syner at fleire fargar var vanlege hjå fjordhesten, slik som på islandshesten, men etter kvart blei det fokus og medvite rundt den blakke fargen som rasemerke. Det blei ein viktig del av avlen å halde på det ein oppfatta som den opphavelege hesten. Etter initiativ frå Det Kongelige Selskap for Norges Vel blei den første stamboka for fjordhest utgitt i 1910.

Bruk i dag

Rasen sine bruksområder varierer i dag frå tung drift som arbeidshest, til ein lettare og god sportshest til køyring og riding. Framleis er den ein suveren kløvhest som tek seg stødig fram i ulendt terreng. Fjordhesten er ein populær hest også langt utover våre landegrenser, og det finns fleire fjordhestar i Danmark, Tyskland og Nederland enn det gjer i Norge. Interessa for rasen er også stor både i USA og Sverige.

Fjordhesten finnest i fem fargar

Fjordhesten er kanskje aller mest kjent for sin blakke farge. Til og med folk som ikkje kan så mykje om hest vil kunne kjenne att ein fjordhest på den karakteristiske, blakke fargen. Blakke hestar får spesielle avteikn, urteikn, som ikkje andre hestar får. Desse urteikna er ei mørk stripe som går frå luggen til haletuppen og vert kalla ål, ei mørk stripe i manen som vert kalla midtstol, og dei mørke håra i halen som vert kalla halefjør. Nokre fjordhestar får også andre urteikn som sebrastriper på beina, mørke øyretuppar, ei mørk stripe over manken som vert kalla grep, og ein mørk flekk på kinnet som vert kalla njålsmerke.

Hjå fjordhesten er det fem variantar av den blakke fargen som er godkjend. Desse variantane er brunblakk, ulsblakk, raudblakk, grå og gulblakk. Det er tre ulike gen som lagar desse fem variantane. Kvart gen har to genplassar, med ein genvariant frå kvar forelder på kvar plass. Dette betyr at ein hest kan bære eit gen for ein farge som den sjølv ikkje har.

Den brunblakke fargen er den mest vanlege, og om lag 85% av alle fjordhestar har denne fargevarianten. Årsaka til at denne fargen er så utbredt er mellom anna at brunblakk har lenge vore den mest ønska fargen. I tillegg er det to dominante gen som gir brunblakk, noko som betyr at det er størst genetisk sjanse for å få denne varianten. Hos brunblakke hestar er ålen, midtstolen og halefjøra svarte eller mørkebrune.

Dei ulsblakke fjordhestane har ein kroppsfarge som er tilnærma kvit. Dette skyldast at dei bærer eit gen som vert kalla gulgenet, som bleikar kroppsfargen. Ålen er brun og midtstolen og halefjøra er svarte. I perioden 1985 -2016 var det litt over 4% ulsblakke hestar i den norske populasjonen.

Raudblakke fjordhestar har raudleg hårlag, og manglar svart pigment. Ål, midtstol og halefjør er raudlege, men kan også vere lysare.   

Fjordhestar som har fargen grå er grå i hårlaget, og dei har ofte mørkegrått muleparti. Ål, midtstol og halefjør er svarte. For at hestane skal få fargen raudblakk og fargen grå må begge foreldra ha desse fargane då dette er recessive gen. 

Den mest sjeldne av dei godkjende fargane er gulblakk. Ein gulblakk hest har dei same gena som ein raudblakk hest, men har også gulgenet som bleikar det raude pigmentet til gult. For å få denne fargen må altså begge foreldra ha gen for raudt, og i tillegg må den eine ha gulgenet. I perioden 1985-2016 var mindre enn 0,5% av den norske populasjonen gulblakk. Gulblakke fjordhestar har lysgul eller gyllen kvitt hårlag og har heilt lys eller svakt raud ål, midtstol og halefjør.

fjordhestfargar alle m engelsk